Trái dứa dại

Trái dứa dại

Dứa dại còn gọi là Dứa gai, Dứa gỗ, thuộc họ Dứa dại (Pandanacaea). Trái dứa dại là cây thuốc nam có tên khoa học là Pandanus tectorius Sol - Pandanus odoratissimus Lin.f. 

Mô tả:
Cây nhỏ, phân nhánh ở ngọn, cao 3 - 4m, với rất nhiều rễ phụ thả xuống đất. Lá mọc ở đầu nhánh thành chùm, hình bản dài 1 - 2m, gân giữa và mép có gai sắc. Bông mo đực thành bông tận cùng và dủ xuống với mo màu trắng, riêng biệt, hoa rất thơm; bông mo cái mọc đơn độc gồm rất nhiều tâm bì. Hoa tự mang quả thành khối hình trứng, dài 16 - 22cm, có cuống, màu vàng cam với những quả hạnh có góc cạnh, phẳng và thành bướu ở đỉnh, hạch rất cứng, nhiều cạnh, có những hốc...
Dứa dại thường mọc hoang dọc theo các bờ sông khắp mọi miền từ Hoà Bình tới Kiên Giang . 
Vì có gai nhọn và hoa thơm nên được trồng làm hàng rào, có nơi để lấy lá dệt chiếu và túi. Nhân dân nhiều nơi còn dùng đọt non hoặc phần gốc trắng và mềm cuống lá  làm rau ăn và lấy hạt từ quả để ăn.
Toàn bộ cây Dứa dại gồm lá, quả, hạt và rễ đều được dùng làm thuốc . Quả thu hái vào mùa đông. Thường là những quả chín trôi theo dòng nước, được vớt lên, phơi khô hoặc dùng tươi đều được. Rễ và lá được thu hái quanh năm. Rễ đem thái mỏng phơi hoặc sấy khô dùng dần. Theo kinh nhiệm thì rễ non chưa bám đất dùng làm thuốc tốt hơn rễ ở dưới đất.

Tác dụng:

Theo Y học cổ truyền thì lá có vị đắng, cay, thơm, có tính kích thích, diệt khuẩn; rễ có vị ngọt nhạt, tính mát, có tác dụng giải nhiệt, giải độc, tiêu viêm, lợi tiểu.

Những bài thuốc độc vị Dứa dại 
• Chữa cảm mạo, nhức đầu 
Lá dứa dại 20 -30g sắc với 2 bát ăn cơm (sau đây gọi tắt là bát) nước để lấy 1 bát uống một lần lúc no. Ngày 2 thang.
• Chữa cảm mạo, phát sốt, viêm gan, xơ gan cổ trướng:
Rễ Dứa dại : 15 - 30g, sắc với 2 bát nước để lấy 1 bát. Uống 1 lần. Ngày 2 thang.
• Trị chứng mất ngủ
Rễ chìm trong đất. Liều lượng và cách dùng như trên.
• Trị lỵ, giải nhiệt độc và tri ho
Quả Dứa dại  30 - 100g. sắc với 3 bát nước để lấy 1 bát. Uống 1 lần. Ngày 2 thang.
• Chữa trĩ, viêm tinh hoàn
Hạt Dứa dại  30 - 60g, sắc với 3 bát nước để lấy 1 bát. Uống l lần. Ngày 2 thang.Những bài thuốc có Dứa dại kết hợp với vị thuốc khác
• Cảm nóng, nhức đầu 
Lá Dứa dại 20 - 30g, Rau má 40g, Cỏ mần trầu 20g, Lá tre 20g, Lá sắn dây 20g, Lá duối 20g. Tất cả sắc với 600ml để lấy 200ml. Ngày uống 2 lần.
• Cảm lạnh
Lá Dứa dại 20 - 30g, Gừng, Hành, Tỏi mỗi vị 20g. Tất cả sắc với hai bát nước để lấy 1/2 bát,  uống 1 lần lúc nóng. Uống xong, đắp chăn kín cho ra mồ hôi.
• Thấp khớp
Lá Dứa dại 20 - 30g, Củ dứa dại 20g, Cà gai leo 20g (hoặc Cà gai hoa tím) 40g, Cỏ sước 40g, Lá lốt 20g, Bồ công anh 20g. Tất cả sắc với 3 bát nước để lấy 1 bát. Uống 1 lần trong ngày.
• Ghẻ lở
Lá dứa dại 20 - 30g, Rau má 20g,  Cỏ chỉ thiên 20g, Bồ công anh 20g, Vòi voi 20g, Sâm đại hành 40g, dây Tơ hồng xanh 40g. 
Tất cả sắc với 3 bát nước để lấy 1 bát. Ngày uống 1 lần. 
Ngoài ra cần kết hợp với thuốc bôi ngoài, vệ sinh chăn màn, chiếu, tắm rửa, thay quần áo hằng ngày.Thuốc bôi ngoài để phối hợp : Có thể dùng 1 trong 2 bài sau:
- Diêm sinh 100g tán bột, Mỡ lợn 140g (nấu chảy thành nước), Lá trầu không 50g giã vắt lấy nước cốt. 
Trộn lẫn cả 3 thứ, đánh nhuyễn đều rồi bôi vào nốt ghẻ.
- Lá xoan leo 100g, Lá khổ sâm 100g, Lá ba chạc 100g. Nấu đặc, tắm hàng ngày.
• Trị sỏi thận
Hạt dứa dại 15g, Hạt chuối hột 12g, Kim tiền thảo (Đồng tiền lông) 18g, Củ cỏ ống 12g. 
Tất cả sắc với 4 bát nước để lấy 1 bát rưỡi;  chia 2 lần, uống trong ngày.        
• Trị tiểu tiện nước vàng, nóng gắt
Rễ dứa dại 16g, Rau dừa nước (Du long thái) 16g, Râu ngô (bắp) 18g, Vỏ quýt 6g, Mã đề 8g, Cỏ mần chầu 6g, Cam thảo nam 6g.
Tất cả sắc với 4 bát nước để lấy 1 bát rưỡi; Chia 2 lần, uống trong ngày. 
Bài thuốc này đã được bà con nông thôn nhiều nơi dùng rất hiệu nghiệm.
• Trị phù thũng?
- Rễ dứa dại 18g, Hạt đậu đỏ 15g, ý dĩ nhân 12g, Cam thảo nam 12g, Hạt bìm bìm 8g. 
Tất cả sắc với  3 bát nước để lấy 1 bát;  Chia 2 lần, uống trước bữa ăn hàng ngày.
- Rễ dứa dại 30 - 60g, thịt lợn nạc 100g, cật lợn 1 chiếc. Nấu 3 thứ thành canh, ăn mỗi ngày 1 lần. 
• Thông tiểu, trị tiểu ra sỏi
Rễ dứa dại 6 - 12g, Đọt non dứa dại 15 - 20g, Rễ dứa thơm 15g.
Tất cả sắc với 2 bát rưỡi nước để lấy 1 bát;  Chia 2 lần, uống trong ngày.
• Trị viêm đường tiết niệu
Rễ dứa dại 16g, ý dĩ nhân 16g, Trạch tả 12g, Kim ngân hoa 16g, Cam thảo nam 12g. Tất cả sắc với 4 bát nước để lấy 1 bát rưỡi. Chia 2 lần, uống trước bữa ăn.